Trong thiên nhiên đã có sẵn những loại mai quý. Con người còn tạo thêm phổ thông loại nữa.
Trong bỗng dưng đã có sẵn những loại mai nào quý nhất. Con người còn tạo thêm nhiều loại nữa.
Sự tích về hoa mai vàng được nói lại: Ngày xưa, có một cô bé 14 tuổi theo cha diệt trừ yêu quái cứu dân làng. Trước lúc ra đi, cô được mẹ may áo mới, lấy nghệ nhuộm thành màu vàng. Lúc đấu tranh với con yêu dữ, cô bé hy sinh.
Ngày 23 Tết, ông táo lên Trời cầu xin cho cô bé sống lại, nhưng Trời chỉ cho mỗi năm sống lại 9 ngày. Trong khoảng ấy cứ tới 29 tháng Chạp, cô bé mặc áo vàng trở về với gia đình. Tới Mùng 7, cô lại ra đi. Đến khi gia đình ko còn ai, cô bé hoá thân thành cây mai mọc kế bên đền thờ do dân làng lập nên để hoài tưởng cô.
Hàng năm, khoảng từ 13 tới 15 tháng Chạp, dân làng vặt lá xanh (thay áo) và tới 29-30 tháng Chạp, mai nở vàng rỡ. Mùng 7 tất niên là mai tàn. Dương thế bảo nhau ấy là ngày cô bé áo vàng về Trời.
sinh thời, Chu Thần Cao Bá Quát có câu thơ viết về hoa mai rất hay:
“Thập tải luân giao cầu cổ kiếm
Nhất sinh đê thủ bái hoa mai”
lâm thời dịch là:
“Mười năm giao thiệp tậu gươm cổ
Cả đời chỉ cúi lạy hoa mai”
>>Xem thêm: Tìm hiểu về những địa điểm bán cây mai vàng giá rẻ 2022
Bài thơ không chỉ bộc bạch khẩu khí của Chu Thần mà còn hàm cất cả khí phách của bậc quân tử có Nghĩa và Dũng trong một loài hoa mai. Bởi mai có sức chịu đựng giá sương, lạnh lẽo của tiết Đông hàn để mùa Xuân ra hoa nhãi con.
Cụ Đồ Chiểu xưa lui về ẩn cư dạy học ở Ba Tri (Bến Tre), hai mắt ko còn trông thấy hoa mai nở, nhưng hình ảnh hoa mai vàng vẫn từ trong tiềm thức nhà thơ hiện ra theo những vần lục bát trong “Lục Vân Tiên”:
Hữu tình thay ngọn gió Đông
Cành mai nở nhuỵ, lá tòng reo vang
Người Trung Quốc quan niệm rằng hoa mai có 250 loại cả thảy. Căn cứ vào 4 sắc màu của cánh hoa mà chia thành: Hoàng mai, bạch mai, hồng mai và thanh mai.
Hà Nội có loài mai trắng và ở làng Đông Mỹ, Thanh Trì – Hà Nội có loại mai rất đặc biệt: Hoa, quả luôn mọc từng đôi nên còn gọi là “song mai”. Loại mai tứ quý 5 cánh thì có mặt khắp trong khoảng dải đất miền Trung đến tận xứ biển Hà Tiên, Cà Mau và đảo Phú Quốc, Thổ Chu.
Ở Nha Trang có loài Hoàng Mai là một giống mai vàng nổi danh xưa nay hiếm. Hoa có cánh tròn, nhụy đỏ, toả hương thơm ngạt ngào, thân gỗ nhỏ mọc thành bụi. Mỗi bông có khoảng 12 cánh trở lên, thời kì nở trên cây hơi lâu.
gần đây tại các nhà vườn Nam Bộ, bằng cách ghép mai những nghệ nhân đã cho ra phổ quát loại mai với hoa cánh đẹp, màu sắc ranh mãnh hơn. Phổ quát loại mai lừng danh như: Mai Sa Đéc (Đồng Tháp) có 9 cánh, mai Mỹ Tho có 24 cánh, mai Gò Đen (Long An) có 48 cánh…
Ở phường Tân Phú Tây, thị xã Mỏ Cày (Bến Tre), lão nông Nguyễn Văn Yết sắp 90 tuổi đã lai ghép thành công giống mai vàng mỗi bông có trong khoảng 90 tới 130 cánh.
Những chùm bông tròn to nở bung ra vàng ươm, như một bông cúc đại đoá. Tuy không nhiều búp như những loại mai khác nhưng mai trăm cánh rất ít rụng, lại lớn căng tròn hệt như mong ước về sự may mắn, phú quý nên càng nhìn, càng thấy hấp dẫn.